Kopgevelinspectie
Veel gebouwen in Nederland hebben een gebouwschil van metselwerk. Als gebouweigenaar ben je verantwoordelijk voor het onderhoud aan het complex. Om de onderhoudsconditie van metselwerk te beoordelen volstaat niet alleen een visuele inspectie. Een belangrijk onderdeel hierbij zijn de (kop)gevels.
Spouwanker onderzoek
De bestaande spouwankers worden volgens de BRL 2109 en hoofdstuk 6 van het SBR protocol “constructieve veiligheid bestaande metselwerkbuitenspouwbladen” beoordeeld. Hierbij worden de gevelvlakken beoordeeld op de volgende punten:
- Het aantal spouwankers in vlakken van 2×3 m¹. Dit wordt steekproefsgewijs bepaald. Op niet-destructieve wijze kan met een metaaldetector (Elcometer P150) het aantal spouwankers, mits magnetisch, worden bepaald en met krijt aangekruist. Indien sprake is van niet-magnetische spouwankers moet het aantal spouwankers worden vastgesteld door delen van het buitenblad open te maken.
- De aanwezigheid van gebreken. Hiervoor wordt de gehele gevel visueel beoordeeld.
- De conditie, bevestiging in binnenblad en verankering in het buitenblad van de spouwankers, eventuele verholen neuzen en opbouw van de totale spouwmuurconstructie. Dit gebeurd door middel van destructief onderzoek waarbij ter plaatse een steen wordt verwijderd.
- Dit wordt bepaald aan de hand van de klassenindeling van corrosie van stalen spouwankers volgens BRL 2019 zoals te vinden in onderstaande tabel.
- Uitvoeren controleberekening op de gevonden spouwankers.
| Klasse | Mate van corrosie | Omschrijving | Actie |
| 0 | Geen zichtbare corrosie | Over 10 jaar opnieuw een onderzoek uitvoeren. | |
| 1 | Licht gecorrodeerd | Op het spouwanker zijn nog geen bruine roestplekken aanwezig. Het zink is zichtbaar aangetast door zinkcorrosie. De sterkte van het spouwanker is nog niet afgenomen. | Over 5 jaar moet opnieuw een onderzoek worden uitgevoerd. |
| 2 | Gecorrodeerd | Het spouwanker vertoont bruine roest. De zinklaag is over dat deel geheel verdwenen. De diameter van het spouwanker is nog niet afgenomen. | Over 3 jaar moet opnieuw een onderzoek worden uitgevoerd. |
| 3 | Ernstige corrosie | Het spouwanker vertoont bruine roest. Het volume van roest is toegenomen. De functionele diameter (van blank staal) van het spouwanker is zichtbaar afgenomen. | Over 3 jaar moeten renovatieankers worden .geplaatst. Eventueel kunnen de herstelwerkzaamheden worden uitgesteld wanneer na onderzoek blijkt dat herstel dan nog niet direct nodig is. |
| 4 | Doorgeroest | Het spouwanker heeft vrijwel geen functionele diameter meer die belasting kan opnemen. De diameter is met meer dan 2/3 afgenomen. | Er moeten direct herstelwerkzaamheden worden uitgevoerd. |
Tabel klassenindeling mate van corrosie van stalen spouwankers volgens BRL 2019
Controleberekening
De controleberekeningen van de bestaande spouwankers worden uitgevoerd volgens NPR 9096-1-1. Om bij bestaande bouw te beoordelen of het aantal toegepaste ankers voldoende is of dat renovatiespouwankers dienen te worden toegepast (mogelijk ook veroorzaakt door aantasting van de bestaande ankers), moet per gevel worden berekend wat de optredende belasting per m2 is die opgenomen moet worden door de ankers. Voor klasse 0 t/m 3 moeten de controleberekeningen aantonen dat de constructieve veiligheid voldoende is tot het volgende onderzoekmoment of tot de uitgestelde plaatsing van extra renovatiespouwankers.
Risico inschatting gevels
Op basis van de visuele beoordeling van de spouwankers en de controleberekening van de hoeveelheid spouwankers, is een risicoverdeling (kans x gevolg) voor iedere (geïnspecteerde) individuele gevel gemaakt,
| Uc = | optredende belasting |
| opneembare belasting |
Als uiterste grenstoestanden dienen te worden beschouwd alle situaties die tot volledig functieverlies van de constructie leiden. Algemene voorbeelden zijn:
- Breuk van (delen) van de constructie als gevolg van het overschrijden van de materiaalsterkte;
- Instabiliteit van de constructie of van een gedeelte van de constructie;
- Verlies van samenhang van de constructie.
Voor deze grenstoestanden gelden minimumveiligheidseisen waaraan elk bouwwerk in Nederland juridisch moet voldoen. De basis daarbij is NEN-EN 1990 met de daarin opgenomen eisen aangaande betrouwbaarheid en referentieperiode.
Voor gevels met een Uc waarde > 1 of ernstige corrosie, wordt het risiconiveau als hoog aangemerkt en zijn er per direct maatregelen noodzakelijk om de constructieve veiligheid te waarborgen. Indien het gedetecteerde aantal spouwankers beneden 2 st/m² ligt, maar de controleberekening wel voldoet, is het risiconiveau midden.
